قارۀ آمریکا
قارهٔ آمریکا (به انگلیسی: Americas) یکی از قاره‌های کرهٔ زمین است. این قاره ۸٫۳٪ از مساحت زمین و ۲۸٫۴٪ از مساحت خشکی‌ها را دربرمی‌گیرد. همچنین ۱۴٪ از جمعیت جهان (برابر با ۹۰۰میلیون نفر) در این قاره زندگی می‌کنند. این قاره به سه بخشِ آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی بخش می‌شود.قارهٔ آمریکا شامل ۳۵ کشور مستقل است. علاوه بر این کشورها، بیش از ۲۰ جزیرهٔ مستعمره در آمریکای مرکزی وجود دارند. همچنین منطقهٔ گویان فرانسه، در آمریکای جنوبی نیز در استعمار کشور فرانسه است.
برخلاف کشورهای آمریکای شمالی، که وضعیت اقتصادیِ خوبی دارند، بیشتر کشورهای آمریکای لاتین (شامل آمریکای جنوبی و مرکزی) اوضاع اقتصادیِ چندان خوبی ندارند. تنها برزیل، آرژانتین، ونزوئلا و کلمبیا هستند که اقتصاد نسبتاً بهتری دارند.
تقریباً همهٔ کشورهای آمریکای مرکزی (که غالباً جزیره‌ای هستند) از صنعت توریسم کسب درآمد می‌کنند.
در سرتاسر قارهٔ آمریکا، فقط دو کشور بولیوی و پاراگوئه هستند که به دریاهای آزاد راه ندارند و فاقد سواحل و بنادر هستند که این دو کشور (خصوصاً بولیوی) فقیرترین کشورهای آمریکایی هستند.در سال ۱۴۹۲ میلادی کریستف کلمب، دریانورد اسپانیایی، قارهٔ آمریکا را به‌صورت رسمی کشف کرد، اما او تصور می‌کرد که به سرزمین هند رسیده‌است. به همین دلیل، مردم آن منطقه را «هندی» نامید.
آمریکای جنوبی یا آمریکای لاتین بخش جنوبی قاره آمریکا است. آمریکای جنوبی را گاه به عنوان قاره‌ای جدا نیز در نظر می‌گیرند.
آمریکای جنوبی در نیمکره غربی زمین واقع شده و بیشتر مساحت آن در نیمکره جنوبی است. آمریکای جنوبی از سمت غرب به اقیانوس آرام و از سوی شمال و شرق به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. آمریکای شمالی و دریای کارائیب در شمال غرب آن واقع شده‌اند. محدوده آمریکای جنوبی را معمولاً از شمال کشور کلمبیا تا جنوب کشور شیلی در نظر می‌گیرند. خط استوا از این قاره می‌گذرد و رود بزرگ آمازون و جنگل‌های بارانی آمازون در این قاره قرار دارد.
آمریکای جنوبی ۱۷٬۸۴۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد، ۱۲ کشور را در خود جای داده و جمعیت این قاره در سال ۲۰۰۵ میلادی جمعاً ۳۷۲ میلیون نفر بود. به‌جز دوازده کشور مستقل، دو منطقه غیرمستقل به نام‌های گویان فرانسه و جزایر فالکلند نیز در آمریکای جنوبی قرار دارند که اولی از مستملکات فرانسه است و دومی جزئی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا به‌شمار می‌آید. افزون بر این‌ها، در برخی تقسیمات، ترینیداد و توباگو، پاناما و شماری از جزایر آنتیل متعلق به پادشاهی هلند را نیز جزئی از آمریکای جنوبی به حساب می‌آورند.
زبان ها: پرتغالی، اسپانیایی، انگلیسی، فرانسوی، هلندی، کچوا و شمار زیادی از زبان‌های محلی سرخ‌پوستی
آمریکای شمالی بخش شمالی قاره آمریکا است. میان سه کشور کانادا، ایالات متحده آمریکا و مکزیک
تقسیم شده‌است. این قاره در نیمکره شمالی کرهٔ زمین واقع شده‌است. کانادا
بزرگ‌ترین کشور آمریکای شمالی می‌باشد. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به دریای کارائیب، از شرق به اقیانوس اطلس و از غرب به اقیانوس آرام می‌رسد.
آمریکای شمالی شامل بخشی از توده خشکی که به طور کلی به آن به عنوان جهان نو،
نیمکره غربی، یا آمریکا نامیده می‌شود است. نامی که کمتر برای آن به کار
برده می‌شود قاره آمریکای شمالی است. تنها راه ارتباطی خشکی آمریکای شمالی و
جنوبی کشور پاناما می‌باشد.
بخش بزرگی از آمریکای شمالی، بر روی صفحه آمریکای شمالی جا گرفته است بخش‌هایی از کالیفرنیا و غرب مکزیکو روی بخش‌هایی از لبهٔ صفحه آرام می‌باشد که این دو صفحه در گسل دریای آندرسون به یکدیگر برخورد می‌کنند.
قاره می‌تواند به چهار ناحیه بزرگ تقسیم شود. ناحیه دشت‌های بزرگ از خلیج مکزیک تا مدار قطبی کاناد کشیده شده است از نگر زمین‌شناسی جوان شامل گرت بیسین (حوضه‌های آبریز داخلی) کالیفرنیا و آلاسکا رشته کوه‌های غربی مانند راکی است. در شمال سپر کانادا که بالا رفته ولی نسبتاً همواره می‌باشد و ناحیه‌های گوناگون در شرق مانند کوه‌های آپالاش نواحی ساحلی اقیانوس اطلس و شبه جزیره فلوریدا، مکزیکو می‌باشد. آمریکای شمالی وسعتی معادل با ۲۴٬۷۰۹٬۰۰۰ کیلومتر مربع دارد. ۴/۸ درصد سطح زمین و دارای ۵۲۹ میلیون نفر جمعیت در سال ۲۰۰۸ بوده است.
آمریکای مرکزی منطقه‌ای در قاره آمریکا است که اغلب آن را از مرز جنوبی مکزیک تا مرز شمالی کلمبیا در نظر می‌گیرند. در شرق منطقه خشکی آمریکای مرکزی، دریای کارائیب و در غرب آن اقیانوس آرام قرار دارد.
آمریکای مرکزی به صورت یک باریکه خاکی در ادامه جنوبی آمریکای شمالی است که از سوی جنوب شرقی خود به آمریکای جنوبی می‌پیوندد. آمریکای مرکزی دربرگیرنده هفت کشور مستقل به نام‌های بلیز، کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس، نیکاراگوآ و پاناما است. به‌جز بلیز که زبان رسمی آن انگلیسی است، زبان رسمی در شش کشور دیگر آمریکای مرکزی، اسپانیایی است.
مساحت آمریکای مرکزی ۵۲۴ هزار کیلومتر مربع (۲۰۲ هزار مایل مربع) است که حدود ۰٫۱ درصد سطح زمین را تشکیل می‌دهد. جمعیت آمریکای مرکزی در سال ۲۰۰۹ میلادی ۴۱٬۷۳۹٬۰۰۰ نفر برآورد شد. تراکم جمعیت در آمریکای مرکزی ۷۷ نفر در کیلومتر مربع برابر با ۲۰۶ نفر در مایل مربع است.
جغرافیا
آمریکای مرکزی حکم پلی را دارد که آمریکای شمالی و جنوبی را به هم می‌پیوندد. به لحاظ جغرافیائی، مرز شمالی آن تنگه تهوآنتپک در مکزیک است و جنوب آن توسط دارین در مرز بین پاناما و کلمبیا محدود شده‌است.
آمریکای مرکزی در منطقه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی قوی قرار دارد و بیشتر آن بر روی صفحه زمین‌ساختی کارائیب قرار گرفته که کمی دورتر از سواحل مجاور به صفحه کوکوس متصل می‌شود. به خاطر گسل‌های این صفحات این منطقه در برابر زمین‌لرزه آسیب‌پذیر است، به عنوان نمونه در سال‌های ۱۹۳۱ و ۱۹۷۲ زمین‌لرزه باعث شد که ماناگوآ، پایتخت نیکاراگوئه تا حد زیادی نابود شود. فوران‌های آتشفشانی نیز در ناحیه آمریکای مرکزی زیاد است و این امر هم ایجاد تهدید می‌کند و هم ایجاد دشت‌های خاکستر کرده که باعث حاصلخیزی خاک‌ها شده‌است. تاخومولکو، که آتشفشانی با بلندای ۴۲۲۰ متر در گواتمالا است بلندترین نقطه آمریکای مرکزی است. در سال ۱۹۶۸ آتشفشان آرنال در کاستاریکا فوران کرد و جان ۸۷ نفر را گرفت.
آمریکای مرکزی رشته‌کوه‌های بسیاری دارد که طولانی‌ترین‌های آن‌ها سیرا مادره د چیاپاس، کوردیرا ایزابلیا و کوردیرا تالامانکا هستند. میان این رشته‌کوه‌ها دره‌های حاصلخیزی قرار دارند که برای سکونت مناسب‌اند، و در واقع بیشتر مردم هندوراس، کاستاریکا و گواتمالا در این دره‌ها زندگی می‌کنند. این دره‌ها همچنین برای تولید قهوه، حبوبات و فرآورده‌های دیگر مناسب است.
پیشینه
در روزگار پیش از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب (دوران پیشاکلمبی) مناطق شمال غرب آمریکای مرکزی جزئی از تمدن سرخ‌پوستی آمریکای میانه بود. جوامع بومی آمریکای میانه، از طرف شمال سرزمین‌هایی از مکزیک مرکزی، و در سمت جنوب مناطقی تا کاستاریکا را مسکونی ساخته بودند.
در این میان قابل توجه‌ترین تمدن‌ها و جوامع، مایاها بودند که شهرهای متعددی در سراسر منطقه ساختند، و آزتک‌ها، که یک امپراتوری پهناور ایجاد کردند. مردمان پیشا-کلمبیایی پاناما با هر دو تمدن یادشده دادوستد می‌کردند و پانامایی‌های آن دوره را می‌توان مردمی انتقالی در میان دو تمدن مایا و آزتک به‌شمار آورد.
پس از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب، اسپانیایی‌ها گروه‌های اکتشافی متعددی را به منطقه گسیل کرده و فتح سرزمین مایاها را در دهه ۱۵۲۰ آغاز کردند. در سال ۱۵۴۰، اسپانیا «فرمانداری کل گواتمالا» را تاسیس کرد که از جنوب مکزیک تا کاستاریکا گسترش داشت و بیشتر آنچه امروزه به عنوان آمریکای مرکزی شناخته می‌شود، به استثنای هندوراس بریتانیا (بلیز کنونی)، را دربر می‌گرفت. این وضعیت نزدیک به سه سده ماندگار شد تا زمانی که در سال ۱۸۲۱ در این مناطق شورش برخاست.
پس از زوال اقتدار اسپانیا، فرمانداری کل پیشین به عنوان بخشی از امپراتوری اول مکزیک دست‌نخورده باقی ماند. آمریکای مرکزی پس از آن و با استقلال جمهوری فدرال آمریکای مرکزی، به عنوان یک واحد سیاسی مجزا شناخته شد؛ یک واحد سیاسی که حکومتی دموکراتیک داشت و پایتخت آن گواتمالاسیتی بود. این اتحادیه شامل کشورهای امروزی گواتمالا (که شامل کشور سابق لس‌آلتوس هم بود)، السالوادور، هندوراس، نیکاراگوئه، کاستاریکا، و سوکونوسکو (بخشی از ایالات امروزی چیاپاس در مکزیک) می‌شد. جمهوری فدرال آمریکای مرکزی از ۱۸۲۳ تا ۱۸۳۸ دوام یافت ولی پس از آن به خاطر بروز جنگ داخلی از هم پاشید.
بر سر بلیز بین امپراتوری اسپانیا و امپراتوری بریتانیا مناقشه بود ولی این کشورها بعدها در سال ۱۹۸۱ به استقلال رسید.
پاناما که در جنوبی‌ترین قسمت آمریکای مرکزی واقع شده در بخش اعظم از تاریخ خود از نظر فرهنگی با آمریکای جنوبی مرتبط بوده‌است. پاناما بخشی از قلمرو نایب‌السلطنه اسپانیایی نیوگرانادا بود، و پس از آن، درپی استقلال، بخشی از گران کلمبیا شد. تنها پس از استقلال از کلمبیا در سال ۱۹۰۳ بود که پاناما رفته‌رفته به عنوان جزئی از آمریکای مرکزی قلمداد شد.
رشد جمعیت
میزان رشد جمعیت در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و کارائیب (در میلیون)
امواج مختلف انسانی که در دوره‌های کلمبیایی، استعماری و پسااستعماری به آمریکای مرکزی رسیده باعث شده تا این نیم‌قاره آرایش جمعیتی رنگارنگی داشته باشد. در این منطقه نژادهای سرخ، سفید، سیاه، زرد و نژادهای آمیخته یافت می‌شوند. برخی از اصطلاحات رایج برای نژادهای منطقه:
- کریول: اسپانیایی‌تباران متولد در بیرون از اسپانیا
- مستیزو: آمیزه‌ای از اروپایی‌ها و سرخ‌پوستان
- مولاتو: آمیزه‌ای از اسپانیایی با آفریقایی
- زامبو: آمیزه سرخ‌پوست و سیاه‌پوست
کشور های مستقل قارۀ آمریکا :
| ||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
|
کانادا
Canada  | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری کوبا
Cuba  | ||||||||||||||||||||||||||
|
قلمرو همسود دومینیکا
Dominica  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری دومینیکن
República Dominicana  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری السالوادور
El Salvador  | ||||||||||||||||||||||||||
|
گرنادا
Grenada  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری گواتمالا
Guatemala  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری هائیتی
Haïti  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری هندوراس
Honduras  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جامائیکا
Jamaica  | ||||||||||||||||||||||||||
|
ایالات متحده مکزیک
México  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری نیکاراگوئه
Nicaragua  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری پاناما
Panamá  | ||||||||||||||||||||||||||
|
فدراسیون سنت کیتس و نویس
Saint Kitts and Nevis  | ||||||||||||||||||||||||||
|
سنت لوسیا
Saint Lucia  | ||||||||||||||||||||||||||
|
سنت وینسنت و گرنادین‌ها
Saint Vincent and the Grenadines  | ||||||||||||||||||||||||||
|
جمهوری ترینیداد و توباگو
Trinidad and Tobago  United States سرزمین های وابسته :
United States Virgin Islands دیگر سرزمین ها :
Federal Dependencies of Venezuela |
